Doradca handlowy 24h: 603 339 988
Doradca handlowy 24h: 603 339 988
Towarzyszą nam każdego dnia w sklepach, galeriach, urzędach, szkołach, a nawet na ulicach — kamery. O ile nie mamy dużo czasu, nie zwracamy na nie uwagi. Jednak czekając na wizytę w ośrodku zdrowia, czy zabieg w szpitalu, możemy się zastanawiać, czy mogą rejestrować nasz wizerunek.
W tym artykule omówimy, jakie przepisy regulują monitoring w placówkach medycznych. Powiemy też, jakie są jego cele oraz jakie prawa przysługują pacjentom w tym zakresie.
Monitoring w szpitalach i innych placówkach zdrowia wzbudza mieszane uczucia – z jednej strony służy zapewnieniu bezpieczeństwa, a z drugiej dotyka tak ważnych kwestii, jak prywatność i godność pacjentów. Przyjrzyjmy się zatem, dlaczego monitoring jest stosowany w tych miejscach i jakie korzyści z tego wynikają, ale także jakie zagrożenia może stwarzać.
Placówki medyczne są szczególnie narażone na incydenty zagrażające zdrowiu i bezpieczeństwu, nie tylko pacjentów, ale również pracowników. Monitoring wizyjny umożliwia bieżącą obserwację sytuacji w strategicznych miejscach, takich jak izby przyjęć, poczekalnie, korytarze, czy inne ogólnodostępne przestrzenie. Kamery pomagają w identyfikacji potencjalnych zagrożeń oraz natychmiastowym reagowaniu na sytuacje kryzysowe. Przykładowo, mogą ostrzec personel o eskalującej sytuacji między pacjentami lub o zachowaniu mogącym wskazywać na próbę wtargnięcia na teren placówki.
Monitoring może być nieocenionym narzędziem dla personelu medycznego, który chce monitorować stan pacjentów o podwyższonym ryzyku zagrożenia zdrowia. Umożliwia on zdalne monitorowanie stanu zdrowia pacjenta bez ciągłego wchodzenia do sali, co może być szczególnie pomocne w sytuacjach, gdy potrzebna jest szybka reakcja. Takie podejście jest stosowane zwłaszcza na oddziałach intensywnej terapii, gdzie pacjenci wymagają ciągłej obserwacji. Warto jednak zauważyć, że monitoring tego rodzaju wymaga dodatkowych procedur zabezpieczających prywatność pacjenta.
Kamery mogą służyć także jako narzędzie nadzoru nad wykonywaniem procedur medycznych. W niektórych placówkach nagrywane są momenty udzielania świadczeń zdrowotnych w celu oceny jakości obsługi oraz zapewnienia, że personel postępuje zgodnie z wytycznymi i procedurami. Działanie to ma na celu podnoszenie standardów opieki oraz zapewnienie pacjentom odpowiedniego poziomu ochrony zdrowia. Jednak, aby uniknąć kontrowersji, placówki te muszą stosować się do surowych regulacji, by nie naruszać prywatności pacjentów.
Placówki medyczne są także miejscem, gdzie przechowywane są kosztowne urządzenia i leki, które mogą być celem kradzieży lub uszkodzenia. Monitoring w takich obszarach pozwala nie tylko na zapobieganie takim incydentom, ale także na szybszą identyfikację sprawców. Kamery mogą więc pełnić funkcję prewencyjną, zniechęcając do działań, które mogłyby prowadzić do szkód finansowych i operacyjnych dla placówki.
Monitoring ma jeszcze jeden istotny cel – chroni pacjentów przed potencjalnym przemocą, zarówno ze strony innych pacjentów, jak i personelu medycznego. W sytuacjach konfliktowych, kiedy trudno o jednoznaczne relacje świadków, zapis wideo może dostarczyć dowodów niezbędnych do wyjaśnienia incydentów. Warto zaznaczyć, że kamery mogą wspierać także ochronę personelu przed nieuzasadnionymi oskarżeniami ze strony pacjentów czy ich rodzin, co pozytywnie wpływa na komfort pracy i atmosferę w miejscu zatrudnienia.
Monitoring w placówkach medycznych pozwala również na budowanie transparentności działań, co z kolei przekłada się na wyższy poziom zaufania pacjentów do placówki. Świadomość, że miejsce ich leczenia jest dobrze zabezpieczone, może pozytywnie wpłynąć na poczucie bezpieczeństwa. Jednocześnie wymaga to od placówek jasnych procedur informowania pacjentów o istnieniu monitoringu i miejscach, gdzie jest on stosowany, aby uniknąć efektu „inwigilacji” i niepokojów o naruszanie prywatności.
No właśnie, przyjrzyjmy się zatem kwestii ochrony prywatności i danych osobowych, do których bez wątpienia należy wizerunek osób.
Monitoring w szpitalach, ośrodkach zdrowia i innych placówkach medycznych w Polsce jest regulowany przez kilka aktów prawnych. Podstawowym aktem jest Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. W art. 23a tej Ustawy czytamy:
"Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
● ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
● w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych;
● w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa – w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów."
Oznacza to, że kierownik placówki medycznej ma prawo wprowadzić monitoring w określonych pomieszczeniach, pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek.
Warto zwrócić uwagę na nowelizację Ustawy o działalności leczniczej, która weszła w życie 6 września 2023 roku. Nowe przepisy rozszerzyły możliwość stosowania monitoringu wizyjnego w pomieszczeniach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub dla zapewnienia im bezpieczeństwa. Dotyczy to m.in. szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych czy hospicjów.
W praktyce oznacza to, że monitoring może być stosowany także w pokojach łóżkowych i innych pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt pacjentów, ale jedynie w uzasadnionych przypadkach, kiedy jest to absolutnie konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego.
Co więcej, placówka musi szczegółowo określić cel oraz sposób prowadzenia monitoringu w regulaminie organizacyjnym, co gwarantuje przejrzystość działań wobec pacjentów i pracowników.
Dodatkowo nowe przepisy zobowiązują placówki medyczne do stosowania specjalnych procedur informacyjnych – pacjenci muszą być poinformowani o istnieniu kamer oraz o obszarach objętych monitoringiem. Chociaż warto zaznaczyć, że informacja ta może ograniczać się do oznakowania drzwi wejściowcych do pomieszczenia np. naklejką informującą o stosowaniu kamer.
Choć kamery w szpitalach i ośrodkach zdrowia mają na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa, prawo do prywatności pacjentów pozostaje jednym z najważniejszych aspektów tej kwestii. Zgodnie z Ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, każda osoba korzystająca z usług medycznych ma prawo do poszanowania swojej intymności oraz godności.
W praktyce oznacza to, że monitoring nie może naruszać prywatności pacjentów, zwłaszcza w przestrzeniach, gdzie odbywają się procedury medyczne wymagające zachowania szczególnej dyskrecji. W związku z tym kamery nie mogą być instalowane w takich miejscach, jak łazienki, szatnie czy pokoje zabiegowe, gdzie pacjenci mogą być bardziej narażeni na naruszenie intymności.
Ponadto dostęp do nagrań z monitoringu jest ściśle regulowany. Tylko osoby upoważnione, takie jak kierownictwo placówki, mogą przeglądać materiały z kamer, a ich przechowywanie i wykorzystywanie podlega ochronie zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych (RODO). Placówki są zobowiązane do przechowywania nagrań wyłącznie przez okres niezbędny do realizacji celów monitoringu i do ich usunięcia, gdy nie są już potrzebne.
Dzięki tym regulacjom kamery w szpitalach i placówkach zdrowia pozostają narzędziem wspierającym bezpieczeństwo, ale jednocześnie respektującym prawa pacjentów. Prawidłowe stosowanie monitoringu wymaga od placówek zachowania transparentności działań i przestrzegania przepisów, które chronią prywatność osób przebywających w placówkach medycznych.
Wprowadzenie monitoringu w placówkach medycznych to decyzja, która musi być podjęta z najwyższą starannością, z poszanowaniem prywatności pacjentów i odpowiedzialnością za ich dane osobowe. Przepisy prawa jasno określają granice stosowania kamer, a placówki muszą kierować się zasadą proporcjonalności, dbając, aby monitoring nie wykraczał poza rzeczywiste potrzeby.
W praktyce oznacza to, że kierownictwo placówki przed instalacją monitoringu powinno przeprowadzić analizę ryzyka oraz zidentyfikować konkretne potrzeby uzasadniające użycie kamer. W miejscach, gdzie możliwe jest zagrożenie bezpieczeństwa pacjentów lub personelu, monitoring może być rzeczywiście konieczny, jednak w przestrzeniach prywatnych należy zachować szczególną ostrożność.
Monitoring w placówkach medycznych ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa i jakości opieki, lecz jednocześnie wymaga odpowiedniego zabezpieczenia prywatności pacjentów. Zgodnie z przepisami, monitoring musi być wprowadzany tylko tam, gdzie jest to niezbędne, a pacjenci powinni być informowani o jego obecności.
Dane osobowe osób przebywających w placówkach zdrowia zabezpieczają dodatkowo także przepisy RODO, gwarantując, że nagrania będą przetwarzane zgodnie z zasadami ochrony prywatności.
Kamery w szpitalach i innych ośrodkach zdrowia mają więc swoje uzasadnienie, ale tylko pod warunkiem stosowania ich zgodnie z prawem, z uwzględnieniem zarówno interesów pacjentów, jak i wymogów bezpieczeństwa placówki. Przestrzeganie odpowiednich regulacji pozwala na zachowanie równowagi między dbałością o zdrowie i życie pacjentów a ich prawem do prywatności.