Doradca handlowy 24h: 603 339 988
Doradca handlowy 24h: 603 339 988
Bezpieczeństwo pożarowe to kwestia, którą łatwo zbagatelizować — aż do momentu, gdy stajemy w obliczu realnego zagrożenia. W budynkach użytkowanych przez ludzi procedury ewakuacyjne muszą być dobrze przemyślane, a ich wdrażanie — skuteczne. Odpowiednie przygotowanie oraz szybka i sprawna ewakuacja mogą uratować życie wielu osób. Przyjrzyjmy się zatem najważniejszym zasadom, regulacjom prawnym oraz błędom, których należy unikać.
Zanim w ogóle zaczniemy mówić o tym, jak zachować się w czasie pożaru, pomówmy o tym, jak przygotować się na jego ewentualny wybuch. Odpowiednie przygotowanie zmniejsza ryzyko wystąpienia paniki i zwiększa szanse na bezpieczne opuszczenie budynku w chwili pojawienia się ognia.
Każdy budynek użytkowany przez ludzi musi mieć opracowany plan ewakuacji, który jest dostosowany do jego specyfiki oraz liczby przebywających w nim osób. Opracowanie takiego planu leży w gestii właściciela lub zarządcy budynku, a w przypadku instytucji publicznych — kierownika danej jednostki. Plan ten powinien być zgodny z obowiązującymi przepisami, takimi jak:
● Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów,
● Warunki techniczne budynków, określone w przepisach budowlanych,
● Normy organizacji ewakuacji, dostosowane do rodzaju obiektu i liczby użytkowników.
Plan ewakuacji musi zawierać:
● Wyznaczenie dróg ewakuacyjnych, które spełniają wymogi prawne,
● Określenie miejsc zbiórki, umożliwiających sprawdzenie obecności ewakuowanych,
● Procedury alarmowe, jasno określające sposób informowania o zagrożeniu.
Przepis prawny:
Zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia MSWiA, zarządca budynku musi zapewnić, aby drogi ewakuacyjne i warunki ewakuacji spełniały wymagania przepisów techniczno-budowlanych.
Ewakuacja osób z niepełnosprawnościami, dzieci i seniorów wymaga dodatkowych rozwiązań, które należy uwzględnić w planie:
● Ewakuacyjne krzesła ratunkowe — ułatwiające transport po schodach.
● Wyznaczenie opiekunów — którzy będą odpowiedzialni za pomoc.
● Dostosowane drogi ewakuacyjne — bez barier architektonicznych.
Teoria to jedno, ale praktyka czyni mistrza. Regularne ćwiczenia ewakuacyjne pozwalają na sprawdzenie w praktyce opracowanych procedur oraz przygotowanie osób przebywających w budynku do właściwego reagowania w sytuacji zagrożenia.
Obowiązek prawny:
Zgodnie z § 17a Rozporządzenia MSWiA, właściciel lub zarządca obiektu powinien przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji ewakuacji ludzi co najmniej raz na 2 lata.
Gdy w budynku wybucha pożar, szybka reakcja i znajomość procedur mogą uratować życie. Warto pamiętać o trzech głównych etapach.
W momencie zauważenia pożaru niezwykle ważne jest szybkie i skuteczne zaalarmowanie służb oraz osób znajdujących się w budynku. Należy:
1. Powiadomić osoby w pobliżu — głośno krzycząc "Pożar!",
2. Uruchomić ręczny ostrzegacz pożarowy (ROP), jeśli jest dostępny w budynku,
3. Zadzwonić na numer 998 lub 112 — podając dokładne informacje:
● lokalizację,
● charakter zdarzenia,
● liczbę osób w budynku.
Podczas ewakuacji należy przestrzegać fundamentalnych zasad:
1. Zachowaj spokój — panika jest największym wrogiem w kryzysowych sytuacjach,
2. Podążaj oznakowanymi drogami ewakuacyjnymi — nigdy nie używaj wind,
3. Pomagaj osobom starszym, niepełnosprawnym i dzieciom,
4. Nie zatrzymuj się po rzeczy osobiste — życie jest priorytetem,
5. Po wyjściu z budynku udaj się do miejsca zbiórki — nie wracaj do środka.
Ważne!
Jeśli korytarze są zadymione, przemieszczaj się przy podłodze — powietrze bliżej ziemi jest mniej toksyczne.
Po opuszczeniu budynku:
1. Jeśli odpowiadasz za ewakuację obiektu, sprawdź obecność wszystkich ewakuowanych,
2. Nie wracaj do budynku, dopóki straż pożarna nie wyrazi na to zgody,
3. Udziel pierwszej pomocy — jeśli ktoś jej potrzebuje, wezwij dodatkową pomoc.
Rozdział 4 § 15 Rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów mówi m.in., że:
● Każde miejsce użytkowane przez ludzi musi mieć zapewnione warunki ewakuacji.
● Wyjścia ewakuacyjne muszą być odpowiedniej liczby i szerokości.
● Drogi ewakuacyjne muszą być zabezpieczone przed zadymieniem.
● W budynkach wymagających dźwiękowego systemu ostrzegawczego musi być możliwość nadawania sygnałów alarmowych.
● Musi być zapewnione oświetlenie awaryjne na drogach ewakuacyjnych.
Bezpieczeństwo pożarowe to nie tylko obowiązek właściciela budynku, ale także osób zarządzających oraz użytkowników. Niezwykle ważna jest tu odpowiednia organizacja i podział obowiązków.
Zakres odpowiedzialności:
● Zapewnienie zgodności obiektu z obowiązującymi przepisami przeciwpożarowymi.
● Stosowanie się do wymogów wynikających z Rozporządzenia MSWiA oraz Prawa budowlanego.
● Dbanie o regularne przeglądy techniczne i konserwację systemów przeciwpożarowych.
● Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za organizację ewakuacji oraz nadzór nad procedurami bezpieczeństwa.
● Wdrażanie systemów bezpieczeństwa, takich jak dźwiękowe systemy ostrzegawcze (DSO) czy systemy sygnalizacji pożaru (SSP).
Kto to może być?
● Inspektorzy BHP i specjaliści ds. ochrony przeciwpożarowej,
● Pracownicy ochrony, zwłaszcza w obiektach o dużej powierzchni,
● Osoby odpowiedzialne za szkolenia PPOŻ, które wdrażają procedury w firmach i instytucjach.
Ich zadania obejmują:
● Opracowanie i aktualizację instrukcji bezpieczeństwa pożarowego.
● Organizowanie i przeprowadzanie szkoleń przeciwpożarowych dla pracowników.
● Monitorowanie stanu technicznego sprzętu gaśniczego i systemów alarmowych.
● Przeprowadzanie okresowych próbnych ewakuacji oraz analizowanie ich skuteczności.
● Współpraca ze strażą pożarną w zakresie kontroli i inspekcji PPOŻ.
Obowiązki osób przebywających w obiekcie:
● Znajomość dróg ewakuacyjnych oraz procedur obowiązujących w danym budynku.
● Przestrzeganie zasad dotyczących nieblokowania wyjść ewakuacyjnych i nieuszkadzania sprzętu przeciwpożarowego.
● Umiejętność korzystania z podstawowych środków gaśniczych, takich jak gaśnice i hydranty.
● Natychmiastowe zgłaszanie wszelkich zagrożeń oraz nieprawidłowości związanych z bezpieczeństwem przeciwpożarowym.
Nawet najlepiej przygotowany plan ewakuacji nie przyniesie efektu, jeśli ludzie nie będą go przestrzegać. Podczas rzeczywistego zagrożenia często dochodzi do chaosu i błędnych decyzji, które mogą zwiększyć ryzyko obrażeń, a nawet utraty życia. Poniżej najczęstsze błędy popełniane podczas ewakuacji i sposoby, by ich uniknąć.
Problem:
Bagatelizowanie alarmu, przekonanie, że to fałszywe ostrzeżenie lub ćwiczenia.
Konsekwencje:
● Opóźnienie reakcji może skutkować uwięzieniem w budynku.
● Pożar rozprzestrzenia się błyskawicznie — każda sekunda ma znaczenie.
Jak unikać?
● Traktuj każdy alarm pożarowy jak realne zagrożenie.
● Opuść budynek natychmiast, bez zwłoki.
● Nigdy nie zakładaj, że to tylko ćwiczenia — zawsze stosuj się do procedur ewakuacyjnych.
Problem:
Przechowywanie przedmiotów na klatkach schodowych, korytarzach czy przy drzwiach ewakuacyjnych.
Konsekwencje:
● Utrudniony dostęp do wyjść może opóźnić ewakuację.
● W przypadku zadymienia brak drożnych dróg ucieczki może być śmiertelnie niebezpieczny.
● Pożar może szybciej się rozprzestrzeniać, jeśli łatwopalne materiały blokują przejścia.
Jak unikać?
● Regularnie kontroluj stan dróg ewakuacyjnych — nie mogą być zastawione meblami, kartonami czy sprzętem.
● Upewnij się, że wyjścia przeciwpożarowe i klatki schodowe są zawsze drożne.
● Stosuj oznakowania informujące o zakazie blokowania przejść.
Problem:
Pracownicy, goście czy mieszkańcy nie wiedzą, którędy się ewakuować.
Konsekwencje:
● Osoby w panice mogą kierować się w stronę ślepych zaułków zamiast do wyjść ewakuacyjnych.
● Utrata cennego czasu, który mógłby uratować życie.
● Zwiększone ryzyko powstania paniki wśród tłumu.
Jak unikać?
● Zapewnij jasne oznakowanie dróg ewakuacyjnych, zgodne z normami.
● Regularnie przeprowadzaj szkolenia przeciwpożarowe, aby każdy wiedział, jak się zachować.
● Udostępniaj plany ewakuacyjne w widocznych miejscach — np. przy wejściach i klatkach schodowych.
Bezpieczna i sprawna ewakuacja zależy nie tylko od znajomości procedur, ale także od nowoczesnych zabezpieczeń technicznych, które wspomagają reakcję na zagrożenie. Odpowiednie systemy alarmowe, monitoring pożarowy oraz infrastruktura przeciwpożarowa pozwalają na szybsze wykrycie zagrożenia, ograniczenie paniki i skuteczne kierowanie ruchem osób opuszczających budynek.
Systemy sygnalizacji pożaru (SSP) pełnią kluczową rolę w szybkim wykrywaniu pożaru i minimalizowaniu skutków zagrożenia. Ich działanie opiera się na czujnikach dymu, temperatury i płomieni, które automatycznie wykrywają zagrożenie i uruchamiają alarm przeciwpożarowy.
W sytuacji zagrożenia panika jest największym wrogiem ewakuacji. Dźwiękowe systemy ostrzegawcze (DSO) umożliwiają nadawanie jasnych komunikatów głosowych, które informują o zagrożeniu oraz wskazują właściwe kierunki ewakuacji.
Nie każdy zdaje sobie sprawę, że odpowiednia infrastruktura budynku ma kluczowy wpływ na bezpieczeństwo ewakuacji. Systemy kontroli dostępu i drzwi przeciwpożarowe mogą znacząco poprawić warunki opuszczania zagrożonego obszaru. Drzwi przeciwpożarowe — automatycznie zamykają się, ograniczając rozprzestrzenianie się ognia i dymu. Z kolei systemy sterowania zamkami ewakuacyjnymi — w razie pożaru automatycznie odblokowują przejścia.
Największym zagrożeniem w trakcie pożaru jest nie ogień, lecz dym. Dlatego w budynkach powinny być instalowane systemy oddymiania, które umożliwiają odprowadzanie toksycznych gazów z klatek schodowych i korytarzy ewakuacyjnych.
Zlekceważenie zasad ewakuacji i przepisów przeciwpożarowych może prowadzić do tragicznych konsekwencji — nie tylko w postaci strat materialnych, ale przede wszystkim zagrożenia życia i zdrowia osób przebywających w budynku. W sytuacji pożaru liczy się szybka reakcja, a niewłaściwa organizacja ewakuacji może skutkować paniką, chaosem i utrudnieniem działań ratowniczych.
W Polsce obowiązują jasno określone przepisy przeciwpożarowe, które regulują zasady ewakuacji oraz określają odpowiedzialność osób zarządzających budynkiem. Ich przestrzeganie to nie tylko formalność — to realne działanie, które może uratować życie.
Konsekwencje prawne zaniedbań w zakresie ewakuacji:
● Kodeks wykroczeń art. 82 § 1 (Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114 z późn. zm.) — za naruszenie przepisów przeciwpożarowych grozi kara grzywny, a w skrajnych przypadkach odpowiedzialność karna.
● Kodeks pracy — pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczne warunki pracy, w tym przeszkolenie w zakresie procedur ewakuacyjnych. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować konsekwencjami prawnymi i finansowymi.
Jeśli odpowiadasz za bezpieczeństwo w Twoim budynku, musisz o tym pamiętać. Regularne testy procedur ewakuacyjnych oraz znajomość przepisów to kluczowe elementy dbałości o bezpieczeństwo. Każdy zarządca budynku ma obowiązek dbać o ochronę życia i zdrowia osób przebywających w obiekcie. Warto więc zadać sobie kilka kluczowych pytań:
● Czy wszyscy pracownicy wiedzą, gdzie znajdują się drogi ewakuacyjne?
● Czy sprzęt przeciwpożarowy jest sprawny i regularnie sprawdzany?
● Czy osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo pożarowe są odpowiednio przeszkolone?
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe to nie kwestia przypadku — to świadome i regularne działania. Sprawny system ewakuacji, przeszkoleni pracownicy oraz odpowiednia infrastruktura mogą zapobiec tragedii. Jeśli na któreś z powyższych pytań nie jesteś w stanie odpowiedzieć twierdząco, czas na działanie. Nie czekaj na kontrolę straży pożarnej ani — co gorsza — na prawdziwe zagrożenie. Zweryfikuj procedury już dziś! A jeśli chcesz zamontować w swoim obiekcie zabezpieczenia techniczne, które pomogą w ewakuacji w czasie pożaru, skontaktuj się z nami. Mamy duże doświadczenie w instalacji systemów przeciwpożarowych PPOŻ i innych systemów alarmowych.