Doradca handlowy 24h: 603 339 988
Doradca handlowy 24h: 603 339 988
Bezpieczeństwo pożarowe to jeden z fundamentów prawidłowego funkcjonowania każdego obiektu budowlanego. Nie jest to jedynie kwestia zdrowego rozsądku, ale przede wszystkim ścisły obowiązek prawny nałożony na właścicieli i zarządców budynków. Centralnym dokumentem, który systematyzuje wszystkie zasady i procedury w tym zakresie, jest Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego, w skrócie IBP.
Czym dokładnie jest ten dokument? Kiedy jego posiadanie jest obowiązkowe i, co najważniejsze, kto ma uprawnienia do jego sporządzenia? Poniższy artykuł to merytoryczny przewodnik po kluczowych aspektach związanych z Instrukcją Bezpieczeństwa Pożarowego.
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego (IBP) to sformalizowany, kompleksowy dokument, który określa szczegółowe warunki ochrony przeciwpożarowej dla konkretnego budynku, obiektu budowlanego lub terenu.
Jej nadrzędnym celem jest minimalizacja ryzyka powstania pożaru oraz, w razie jego wystąpienia, zapewnienie sprawnej i bezpiecznej ewakuacji ludzi oraz ograniczenie strat materialnych.
IBP nie jest uniwersalnym szablonem. Musi być ona „szyta na miarę”, uwzględniając specyfikę danego obiektu: jego konstrukcję, przeznaczenie, prowadzone w nim procesy technologiczne oraz liczbę potencjalnych użytkowników.
Obowiązek opracowania i wdrożenia Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego nie dotyczy wszystkich obiektów. Precyzyjne wytyczne w tej kwestii zawiera Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Zgodnie z § 6 ust. 1 tego rozporządzenia, „właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego”, jeżeli:
● Kubatura brutto budynku lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową przekracza 1 000 m³ (nie dotyczy budynków inwentarskich).
● Kubatura brutto budynku inwentarskiego przekracza 1 500 m³.
● Występuje strefa zagrożenia wybuchem.
W praktyce oznacza to, że obowiązek ten spoczywa na zarządcach niemal wszystkich budynków użyteczności publicznej (szkół, urzędów, szpitali, kin), hoteli, biurowców, hal produkcyjnych i magazynowych oraz dużych budynków gospodarczych.
Zakres merytoryczny IBP jest ściśle zdefiniowany przez prawo. Wspomniane rozporządzenie w § 6 ust. 4 szczegółowo wymienia elementy, które muszą znaleźć się w dokumencie.
Zgodnie z przepisem, Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego musi zawierać:
● Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem;
● Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym;
● Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia;
● Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidywane;
● Warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania;
● Sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji;
● Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących stałymi użytkownikami obiektu;
● Wskazanie osób lub podmiotów opracowujących instrukcję.
Ponadto, integralną częścią IBP są plany graficzne obiektu, które muszą zawierać m.in. rozkład pomieszczeń, lokalizację urządzeń systemów ppoż., dróg ewakuacyjnych i miejsc zbiórki.
Odpowiedź na to pytanie jest dwojaka i dotyczy dwóch różnych ról: odpowiedzialności za zapewnienie instrukcji oraz uprawnień do jej opracowania.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej, w tym za zapewnienie IBP, ponosi właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu.
Prawo precyzyjnie określa, kto może być autorem Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Nie może to być przypadkowa osoba. Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA, IBP może być sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje. Do tego grona zaliczamy:
● Specjalistę ochrony przeciwpożarowej.
● Osoby posiadające tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa lub technika pożarnictwa.
● Osoby posiadające wykształcenie wyższe i ukończone szkolenie specjalistyczne w zakresie ochrony przeciwpożarowej (tzw. szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej).
Powierzenie tego zadania wykwalifikowanemu specjaliście jest gwarancją, że dokument będzie zgodny z przepisami i realnie przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa.
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego nie jest dokumentem tworzonym jednorazowo. Musi ona odzwierciedlać aktualny stan obiektu i warunki w nim panujące. Dlatego prawo nakłada obowiązek jej aktualizacji co najmniej raz na dwa lata.
Aktualizacja jest wymagana również niezwłocznie po każdej zmianie sposobu użytkowania obiektu lub procesu technologicznego, która wpływa na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej.
Dokument musi być przechowywany w miejscu dostępnym dla ekip ratowniczych, aby w razie akcji mogli oni szybko zapoznać się ze specyfiką obiektu.
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego to nie biurokratyczna formalność, lecz żywy dokument stanowiący kręgosłup systemu ochrony przeciwpożarowej w obiekcie. Jej prawidłowe opracowanie przez wykwalifikowanego specjalistę, wdrożenie oraz regularna aktualizacja to prawny i moralny obowiązek każdego zarządcy, od którego zależy bezpieczeństwo ludzi i mienia.